KEDİ ENFEKSİYOZ PERİTONİT -FIP
FIP nedir?
Bu hastalık, bağırsak duvarının hücrelerine saldırma eğilimi gösteren corona virüs adı verilen bir virüs türünden kaynaklanır. Kedi corona virüsünün (FCoV) çoğu suşu patojen değildir, bu da hastalığa neden olmadıkları anlamına gelir. Enfekte kedilerin küçük bir yüzdesinde (yüzde 5 ila 10), virüsün mutasyonu veya bağışıklık tepkisinin anormalliği ile, klinik FIP enfeksiyonu görülür.
Kediyi koruduğu düşünülen antikorların yardımıyla, beyaz kan hücrelerine virüs bulaşır ve bu hücreler virüsü kedinin vücudu boyunca taşır. Bu enfekte olmuş hücrelerin bulunduğu dokulardaki damarlarda, genellikle karın, böbrek veya beyinde yoğun bir enflamatuar reaksiyon oluşur. Bu durum vücudun kendi bağışıklık sistemi ile hastalıktan sorumlu virüs arasındaki etkileşimdir. Klinik FIP'nin bağışıklık aracılı bir hastalık olarak gelişme şekli, hayvanların veya insanların diğer herhangi bir viral hastalığının aksine benzersizdir.
Hangi kediler FIP riski altındadır?
Herhangi bir corona virüsü taşıyan bir kedi potansiyel olarak FIP geliştirme riski altındadır. Bununla birlikte, zayıf bağışıklık sistemi olan kediler, yavru kediler, halihazırda kedi lösemi virüsü (FeLV) ile enfekte olmuş kediler ve geriatrik kedilerin hastalığı geliştirmesi daha muhtemeldir. FIP geliştiren kedilerin çoğu iki yaşın altındadır, ancak herhangi bir yaştaki kediler de hastalığı geliştirebilir.
FIP çok bulaşıcı bir hastalık değildir, çünkü kedi klinik FIP geliştirdiğinde az miktarda virüs saçacaktır. Kedi corona virüsünün en yaygın bulaşımı, enfekte dişi kedilerin virüsü kendi yavrularına genellikle yavru kedi beş ila sekiz haftalıkken geçirmesi ile oluşur. Kedilerin akut enfeksiyon sırasında tükürük ve dışkılarında büyük miktarlarda corona virüs bulunabilir, taşıyıcı kedilerde bu miktar daha azdır. Virüs ayrıca çevrede birkaç hafta yaşayabilir.
FIP belirtileri nelerdir?
Başlangıçta kedi corona virüsüne maruz kalan kediler genellikle belirgin bir semptom göstermezler. Bazı kediler hapşırma, göz sulanması ve burun akıntısı gibi hafif üst solunum yolu semptomları gösterebilir. Bazı kedilerde ise hafif bir bağırsak enfeksiyonu veya ishal gibi semptomlar görülebilir. Kedi corona virüsüne maruz kalan kedilerin sadece küçük bir yüzdesinde FIP gelişir ve bu durum virüse ilk maruz kalınmadan haftalar, aylar hatta yıllar sonra ortaya çıkabilir.
FIP gelişen kedilerde, semptomlar aniden ortaya çıkabilir, çünkü kediler kriz durumu ortaya çıkana kadar hastalığı maskelemede inanılmaz bir yeteneğe sahiptir. Semptomlar görülmeye başlaması ve ölümle sonuçlanan birkaç hafta boyunca semptomların sıklığı ve şiddeti giderek artar. Genel olarak, bu kediler ilk önce iştah kaybı, kilo kaybı, depresyon, tüylerde bozulma ve ateş gibi spesifik olmayan semptomlar geliştirir.
FIP'nin iki ana formu vardır, effusive veya "ıslak" form ve noffusive veya "kuru" form. Semptomlar genellikle kronik kilo kaybı, depresyon, anemi ve antibiyotik tedavisine cevap vermeyen kalıcı bir ateşi içerir. FIP'in ıslak formu, karında veya daha az yaygın olarak göğüste sıvı birikmesi ile karakterizedir. Hastalığın başlarında, kedi kilo kaybı, ateş, iştah kaybı ve uyuşukluk gibi kuru forma benzer semptomlar gösterebilir. Hastalığın ıslak formu genellikle hızlı bir şekilde ilerler ve kedi, karındaki sıvı birikimi nedeniyle göbekli bir görünüm alabilir. Sıvı birikimi aşırı olduğunda, kedinin normal nefes alması zorlaşır.
FIP için bir test var mıdır?
FIP'nin en zor yönlerinden biri, basit bir tanı testi olmamasıdır. ELISA, IFA ve virüs nötralizasyon testleri, bir kedide koronavirüs antikorlarının varlığını tespit eder, ancak bu testler, çeşitli kedi koronavirüs suşları arasında ayrım yapamaz. Olumlu antikor cevabı sadece kedinin önceden koronavirüs maruziyetine sahip olduğu anlamına gelir.
Başka bir antijen testi, doku veya vücut sıvısındaki viral genetik materyali tespit etmek için polimeraz zincir reaksiyonunu (PCR) kullanır. Bu test ümit vaat etmesine rağmen, PCR şu anda sadece genel olarak vücuttaki aktif corona virüsleri tespit edebilmektedir. Bu tespit edilen virüslerin kesin olarak FIP’e neden olabileceği söylenemez.
FIP tedavi edilebilir mi?
Ne yazık ki, şu anda FIP için bilinen bir ilaç veya etkili tedavi yoktur. Bazı tedaviler kedilerin küçük bir yüzdesinde kısa süreli remisyona neden olabilir; ancak, FIP ölümcül bir hastalıktır. Tedavi genellikle yakın ilgi, iyi beslenme ve hastalığın enflamatuar yanıtını hafifletmek gibi destekleyici bakımı içerir. FIP'li kediler genellikle kortikosteroidler, sitotoksik ilaçlar ve antibiyotiklerle tedavi edilir. Destekleyici bakım ayrıca sıvı tedavisi, biriken sıvıların boşaltılması ve kan transfüzyonlarını içerebilir.
Kaynaklar:
https://www.vet.cornell.edu/departments-centers-and-institutes/cornell-feline-health-center/health-information/feline-health-topics/feline-infectious-peritonitis
https://pets.webmd.com/cats/cat-fip-feline-infectious-peritonitis#1