Üre zehirlenmesi, sığır toksisitesinin en yaygın şüphelilerinden biridir. Üre beslemeye protein olmayan bir azot kaynağı olarak ilave edilir. Geviş getiren hayvanlarda üredeki azot, amonyak olarak rumende salınır ve protein sentezlemek için rumen mikroflorası tarafından kullanılabilir. Bu protein daha sonra sindirim ve emilim yoluyla hayvan tarafından kullanılabilir hale gelir. Bunula birlikte tüketilen üre miktarı, rumen organizmalarında metabolize edilen miktarı aşarsa, amonyak kana rumenden emilir. Daha sonra amonyak karaciğer tarafından tekrar üreye dönüştürülebilir ve böbrekler tarafından atılır. Bu işleyişin bozulması çok zor değildir ve bozulması durumunda fazla amonyak ve üre zehirlenmeye yol açacak bir şekilde kanda dolaşmaya başlar. Zehirlenme tüketimden dört saat sonra birkaç dakika içinde şekillenebilir.
Üre zehirlenmesi nedenleri
Aşırı üre tüketimi.
Aniden yüksek miktarda üre girişi.
Düzensiz üre tüketimi.
Nakil sonrası ürenin katkı maddesinden ayrışması; yemlemeden önce tekrar karıştırma gerekir.
Üre içeren ıslanmış katkı maddeleri.
Üre zehirlenmesi belirtileri
Üre zehirlenmesi; kulak ve yüz kaslarının seğirmesi, dişleri ezme, köpüklü salya, şişkinlik, karın ağrısı, sık idrara çıkma, hızlı ve güç solunum, halsizlik ve sersemlik, şiddetli kıvranma, böğürme ve spazmları içeren bir dizi belirtileri içerebilir.
Üre zehirlenmesi teşhisi
En yararlı tanı göstergeleri; üre erişim tarihi, canlı ve etkilenen hayvanlar tarafından gösterilen işaretlerdir. Otopside solunum yollarında beyaz bir köpük ve rumen açıldığında amonyak kokusu vardır. rumen pH 7,5-8,0’dir
Hayvanlar ölümden önce şiddetli acı ve şişkinlik yüzünden rumende biriken sıvı gazları ağız yolu ile dışarı atmak ister.
Üre beslemede önemli hususlar
Üre çözünürdür ve ıslak su birikintilerinde çok çabuk erir. İnek suyu yalayarak katkı içinde bulunan çözünmüş üreyi tüketebilir. Tavsiye edilen yemleme miktarları diğer yemlerin muhtevasına ve hayvanın üreye alışkın olup olmadığına göre değişir. Günde yaklaşık 35 g ürenin, 400 kg inek için yeterli olduğu düşünülmektedir (takriben 0,1g/kg vücut ağırlığı). Üre miktarının konsantre rasyonda en fazla % 3 ve toplam yem tüketiminde en fazla % 1 olmalıdır. Ayrıca toplam azot alımının en fazla üçte birinin NPN (Protein olmayan nitrojen) olması tavsiye edilir. Sığırlarda günde 0,3-0,5 g / kg / (400 kg inek için 120-200 gr gibi) zehirli ve günde 1-1,5 g / kg / (örneğin 400 kg inek için 400-600 gr) ölümcül olabilir.
Amonyak düzeyleri ölçülebilir, ancak canlı veya hasta hayvanlardan numune almak faydalı olacaktır. Ölümden sonra kandaki proteinler hızla parçalanır ve amonyak üretir bu nedenle ölü hayvanların kanlarından yapılacak testlerin hiçbir anlamı yoktur. Aynı sebepten dolayı, kan numunesi alındıktan sonra kanın depolanması önemlidir. Kan numunesi EDTA (Mor kapaklı kan tüpü) veya Lityum heparinli (Yeşil kapaklı kan tüpü) tüplerle alınmalıdır, kan hemen buz üzerine konulmalı ve 30 dakika içerisinde plazma kandan ayrılmalıdır. Plazma test edilmeden önce, 4 ° C 'de 2 saat için depolanabilir veya test gerçekleştirilene kadar plazma dondurularak saklanabilir.
Kan amonyak düzeylerini ölçmek için önemli bir husus; etkilenen hayvanların yanı sıra sağlıklı görünen hayvanlardan da örnekleme yapılmasıdır. Eğer tüm numuneler yüksek amonyak değeri veriyorsa numunelerin depolanmasında sıkıntı olduğu anlaşılmış olacaktır. Rumen sıvısından da amonyak ölçülebilir, rumen sıvısı ölümden hemen sonra alınmalı ve test edilene kadar dondurulmalıdır.
Üre zehirlenmesi tedavisi
Tedavi nadiren etkili olur. Mide borusu şişkinliği azaltmak için kullanılabilir. Yetişkin sığır için % 5 i asidik asit ve 2-6 lt sirke içeren 45 lt soğuk su içirilebilir. Bu yöntem, işkembe içeriğini sulandırır, rumen sıcaklığını azaltır ve amonyak üretimini yavaşlatmaya yardımcı olur. 24 saat arayla bu tedavi tekrarlanabilir.
Doğru uygulama özeti
Hayvana daha önceden takviye yapılmamış ise önce saf tuz vererek başlanmalı ve daha sonra yavaş ve az miktarlarda üre takviyesine artırılmalı. (0.1 g / kg vücut ağırlığı 400 kg için yaklaşık 40 g)
Hayvanlara takviye başladıktan sonra her gün düzenli erişimin olduğuna emin olun.
Hayvanlar herhangi bir sebepten birkaç gün boyunca takviyeye erişemezse, alıştırma işlemine tekrar başlanmalıdır.
Ek karışımların veya blokların aşırı tüketimi önlenmelidir.
Takviye yem karışımlarını ve bloklarını, ıslanmaktan ve bozulmaktan koruyun.
Üre zehirlenmesi şüpheli hayvan ölümü olursa, takviyeyi kesin.