Süt sığırlarına Magnezyum takviyesi, gebeliğin ileri dönemlerinden, erken laktasyon dönemi boyunca pek çok çiftlikte rutin olarak yapılır. Bazı çiftliklerde magnezyum takviyesine sezon boyunca devam edilir.
Magnezyum eksikliği insanlarda baş dönmesi, göz kararması gibi belirtiler gösterebilir. İnsanların bu durumu önlemede çoğunlukla tedbir aldıkları görülmemektedir. Sığırlarda magnezyum eksikliği üretimde kayıplar olarak kendini gösterir.
Magnezyum süt humması önlemede (kalsiyum eksikliği) önemli bir rol oynar. Magnezyum bağırsaktan kalsiyum emilimini ve kemik kalsiyum mobilizasyonu için önemli olan hormonların üretimi için gereklidir.
Bağırsaktan magnezyum emilimi, enerji bağımlı bir süreçtir ve kötü emilim, beslemede düşük enerji seviyeleri ile ilişkili olabilir. Bağırsaktan magnezyum emilimi, verilen magnezyum formuna ve malzemenin parçacık boyutuna bağlıdır.
Saf magnezyum metaldir ve magnezyum kapsülleri olarak kullanılır. Bu formda alım yavaştır. Malzemenin ilk olarak bağırsakta eriyebilir bir forma iyonize edilmesi gerekir.
Magnezyum takviyesinin en yaygın biçimi magnezyum oksittir. Bu ürün su ile karıştırılıp, inekler ıslatılarak verilir, fakat ıslatma işlemi yapılana kadar düzenli olarak karıştırılması gerekir. Aynı zamanda mera üzerine tozu takviye olarak dökülebilir. Bu ürünün alımı da partikül büyüklüğüne bağlıdır.
Magnezyum oksitin saflığına bağlı olarak, genellikle ağırlık olarak yaklaşık % 55’i magnezyumdur.
Magnezyumun diğer yaygın olarak kullanılan biçimleri, magnezyum sülfat (hacimce yaklaşık% 10 magnezyum) ve magnezyum klorürdür (hacimce % 12'si magnezyum). Bu iki ürün çözünebilir olduğundan, emilimi iyidir ve içme suyuna eklenmesi uygundur.
Buzağılama öncesi inekler için magnezyum oksit meraların üstüne serpilebilir, magnezyum sülfat ve magnezyum klorür de içme suyuna katılabilecek iyi bir karışımdır.
Magnezyumun bütün 'iyonik' biçimleri, (oksit, florür ve sülfat) vücut üzerinde muhafaza edilir ve günlük olarak verilmesi gerekmez.
İNEKLERDE MAGNEZYUM EKSİKLİĞİ
İnekler dokularında çok sayıda enerji üreten reaksiyonlarını kolaylaştırmak ve sinir uyarılarının düzenli iletimi için, sürekli bir magnezyum kaynağına ihtiyaç duyar. Böbrekler, magnezyum homeostazı korunması için renal eşiğin altına düşen seviyelerde magnezyum atılımını hızla durdurur. Hayvan ihtiyacı karşılamada rumenden magnezyum emilimine güvenir. Tüketilen magnezyumun küçük bir bölümünü (< %30) emerler.
Klinik olarak tanımlanan iki tür hipomagnezemi vardır. Buzağılarda hipomagnezemik tetani beslenmede doğrudan magnezyum eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. İneklerde magnezyum eksikliği kısmı diyet eksikliğine bağlı olabilir, beslenme ve metabolik faktörler magnzeyum kullanımını sınırlayabilir veya vücuttan magnezyum kaybı fazladır.
İNEKLERDE MAGNEZYUM TETANİ
İneklerde magnezyum tetani üç koşulda oluşabilir. En yaygını laktasyondaki süt ineklerinde bahar aylarında yeşil ot baskın meralarda beslemeden sonra kışlık barınaklara geçişle oluşan durumdur. Vakaların çoğu kışlık barınaklara yerleştirildikten sonraki iki hafta içerisinde meydana gelir.
Tahıl zehirlenmesi büyümenin erken dönemlerinde yeşil tahıllarla (arpa yulaf dâhil) otlatılan sığırlarda her yaşta meydana gelebilir.
Üçüncü durum kış döneminde merada beslenmeye çalışan etcil sığır veya kuru süt sığırlarında, yetersiz beslenme ve barınma koşulları, uzun süreli soğuk ve değişken hava şartları sonucu ortaya çıkar.
Magnezyumun yüzde yetmişi sıkı bir şekilde iskelete bağlıdır ve sadece genel kemik emilimi sırasında serbest bırakılabilir. Bununla birlikte, kemik döngüsü yetişkin hayvanlarda azalır. Vücutta kalıcı bir şekilde kan magnezyum seviyesini korumak için etkili bir homeostatik mekanizmalar bulunmamaktadır. Magnezyum seviyelerinin bu nedenle çok sayıda hayvanda kalsiyum seviyelerine oranla düşük olması normaldir. Bu genel düşük seviyeler, kısa bir zaman diliminde (24-48 saat) eksikliğin aniden şiddetlenmesi ile örneğin hayvan nakli gibi durumlarda hipomagnezemiye sebep olabilir. Serum kalsiyum düzeylerinde hızlı bir düşüş ile birlikte Hipokalsemi eş zamanlı olarak sıklıkla mevcuttur ve klinik tetaninin esas başlangıcı olduğuna dair kanıtlar vardır.
Rumende magnezyum emilimini etkileyen çeşitli faktörler vardır. Yüksek rumen pH’ı, potasyum ve hızlı ayrışan protein magnezyum emilimi üzerinde olumsuz bir etki yapar. Sodyum, D vitamini ve muhtemelen saponinler, magnezyum emilimi üzerinde pozitif bir etkiye sahiptir. Bu nedenle bahar dönemi; potasyum ve parçalanabilir protein yüksek yeşil ot ve nebatların beslenmede aşırı alımı sonucu, magnezyum emilimi açısından kritik ve riskli bir evredir. Azot ve potas bakımından zengin gübreleme yapılan meralar, potansiyel olarak en tehlikelidir.
Serum magnezyum seviyelerinde azalma soğuğa maruz kalan sığırlarda gözlenmiştir. Yağışlı, rüzgârlı hava, kısıtlı güneş ya da yetersiz barınma, ilave besleme olmaması gibi durumlarda eksikliği tetikleyecek koşullardandır. Kötü havalarda yem tüketiminde gerilemenin hipomagnezemi’nin temel bir nedeni olması mümkündür. Soğuk hava stresinin idrarla atılan magnezyum miktarını artırdığı da düşünülmektedir.
KLİNİK BELİRTİLER
Kas spazmları ve kasılmalar Laktasyon tetaninin klinik belirtileridir ve ölüm solunum yetmezliği sonucu meydana gelir. Hastalığın ilerlemesi hızlıdır ve hayvanlarda genellikle ani ölüm gerçekleşir. Bu nedenle şarbon hastalığı ile karışmaması için ayırıcı teşhisin konması gerekmektedir. Genel olarak şüpheli bir klinik tabloya dayalı ölüm sergileyen hayvanlarda Hipomagnezemi akla gelmelidir. Etkili bir tedavi mevcut olmasına rağmen, ölüm oranı yüksektir çünkü süreç kısadır. Hayvanlarda hastalık gözlenmeden ölümler şekillenebilir, ölüm oranı tahmin etmek güçtür. En yakın tahmin % 20’ ler civarı olacaktır.
BUZAĞILARDA MAGNEZYUM EKSİKLİĞİ, HİPOMAGNEZEMİK TETANİ
Buzağılarda Hipomagnezemik tetani yaygındır ve genellikle beraberinde hipokalsemi eşlik eder. Yüksek kalsiyum alımı, magnezyum depolarının tükenmesine, magnezyum düşük serum ve kemik seviyelerine neden olarak, magnezyum eksikliğinin şiddetli hal almasına yol açar. Süt çok genç buzağılar için yeterli magnezyum kaynağıdır. Ancak magnezyum emilimi verimliliği yaklaşık 3’cü aydan itibaren genç buzağılarda düşmeye başlar ve hastalığa olan duyarlılık en üst seviyeye gelir. Diğer bazı faktörlerde hipomagnezemik tetaniye yatkınlık sağlar. İshal magnezyum emilimini azaltır, yataklık zemini gibi elyaflı materyal çiğneme, tükürük salgısının arttırır ve böylece daha fazla endojen magnezyum kaybına neden olur. Buzağılarda Hipomagnezemik tetani genellikle diğer hastalıklarla, özellikle enzootik müsküler distrofi ile birlikte görülür.
Hastalık en fazla barınma ve beslenme olarak yetersiz hayvanlarda yaygındır. Beslenmesinde sadece süt olan, 2-4 ay ve üzerinde buzağılar büyük risk altındadır. Hastalık anneleri ile birlikte meraya giden buzağılarda sıklıkla görülür.
Serum magnezyum düzeyleri 0,8 mg / dl altında düşene kadar tetani oluşmaz ve 0,6 mg / dl altındaki seviyelerde şiddetli seyreder. Buzağılarda kan serum seviyesi bu değerlerin altına bile düşse, klinik olarak çok az belirti gösterirler.
Otopsi için örnekler, tanı teyidine yardımcı olmak için gözün sulu veya camsı bölgesinden elde edilebilir, kan konsantrasyonları ölümden sonra sabit kalmaz.