Akabane Hastalığı
Akabane hastalığı, ruminantların viral bir enfeksiyonu olup, sığırlarda, koyunlarda ve keçilerde abort, mumifiye fötus, erken doğum, ölü doğum ve kongenital arthrogryposis ve hydrancephali (AH) ile karakterizedir. Akabane hastalığına karşı aşı geliştirilmeden önce, Japonya gibi bazı ülkelerde ekonomik kayıplara yol açmıştır. Japonya’da 1972-1975 yılları arası 42.000’den fazla anormal sığır doğumuna sebep olmuştur.
Akabae virusü Bunyaviridae ailesine ait Orthobunyavirus gunusunda yer almaktadır. Bu virüsün farklı suşları farklı virulens özellikler gösterebilmektedir. Dolayısıyla, bazı izolatlar sadece doğum yapmamış ruminantları etkileyip, bazı suşları ise doğum sorası sinirsel bozuklara sebep olmaktadır.
Akabane hastalığı ülkemizde de zaman zaman görülmektedir. Yakın coğrafyamızda İsrail’de görülen hastalık bazı Afrika ülkelerinde de bildirilmiştir. Virüs enfekte sinekler, rüzgar veya enfekte hayvanların sürüye girişi ile diğer hayvanlara bulaşmaktadır.
Klinik semptom sadece sığır, koyun ve keçiler ararsında görülmektedir. Virüs Culicoides cinsi sokucu sinekler vasıtasıyla yayılmaktadır. Vahşi ruminantlar da bu virüs ile enfekte olabilirler. Ayrıca, Akabane virüsüne karşı antikor oluşumu atlarda, bufalolarda, develerde ve ceylanlarda da rapor edilmiştir.
Klinik olarak yetişkin hayvanlarda belirli semptom göstermeyen bu hastalık, yavrularda eklem bozuklukları, hydrancephalia, emme bozukluğu ve hareket düzensizliği görülmektedir. Genellikle gebe hayvanlarda abort olayları artar ve AH sendromlu buzağı doğumları sıklıkla görülür.
Akabane hastalığının teşhisinde abort, mumifiye olmuş fötus, malformasyon, hydrancephalia ve arthrogriposa gibi belirtiler klinik teşhisin esasını oluşturmaktdaır. Abort materyalleri ve beyin sıvısında virüs izolasyonu ve RT-PCR yöntemi ile virüse ait RNA tespit edilmektedir. Indirekt teşhiste ise serum nötralizasyon ve ELISA teknikleri özellikle sürü taramalarında kullanılmaktadır. Ayırıcı teşhiste, Mavi Dil ve BVD-MD hastalıkları göz önünde bulundurulmalıdır.
Bu hastalığın mücadelesinde sokucu sinek popülasyonu ile mücadele önem taşımaktadır. Ayrıca, serolojijk kontroller sonucu pozitif belirlenen hayvanlar sürüden uzaklaştırılmalıdır.